Column: Juridische houdbaarheid

Dit is het zinnetje uit het hoofdlijnenakkoord wat blijft hangen bij mij. Natuurlijk moeten we gaan zien hoe onze nieuwe minister Femke Wiersma invulling gaat geven aan het nieuwe hoofdlijnenakkoord. Maar van deze zin word ik wel een beetje zenuwachtig.

PAS

Want zijn we immers niet vanaf de uitspraak van de Raad van State rondom de PAS-wetgeving in een juridisch getouwtrek beland? Veel innovaties en goede landbouwpraktijken zijn aangezwengeld na het wegvallen van de PAS. En hoeveel ruimte hebben we daar al mee gewonnen? Hoeveel PAS-melders zijn er al gelegaliseerd?

Ook wij zijn hier thuis hard aan de slag gegaan om te kijken of wij onze stikstofemissies omlaag konden brengen. En ik denk dat we heel aardig op weg waren. Maar ja, hoe maak je dat hard? Hoe zorg je dat het juridisch stand houdt dat, door goede landbouwpraktijken, jouw stikstofuitstoot ook daadwerkelijk lager is.

Meten

In samenwerking met 'Bij de Oorsprong' en drie collega-melkveehouders zijn wij sinds juli 2022 onze stalemissies gaan meten met ingenieursbureau Tauw. Een heel meetsysteem werd aangelegd in de stal voor een continue meting en zes keer per jaar werd er een natte chemische meting uitgevoerd. Door de natte chemische metingen konden de continue meters gekalibreerd worden zodat in je in de toekomst als boer real time inzicht zou kunnen krijgen in de emissies. Dan kun je op basis van handelingen misschien in kaart krijgen wat de emissies veroorzaken.

Fanatiek waren we begonnen met meten en onze bedrijfsmaatregelen treffen. Laag ruweiwit in de kuilen, vers gras, minder brok, 30 procent kunstmestgift, rustig bemesten, productie wat omlaag, melken met dikke gehaltes, kruidenrijke grassen, micro-organismen in de mest, netjes inkuilen: de hele weg alles langs, steeds een stapje verder.

Stil

Uiteindelijk kregen we de resultaten in beeld dat onze reductie op het bedrijf richting de 42 procent ging. 7,6 kg/stikstof/per koe/ per ligplaats. Wauw! Eindelijk in beeld wat we al dachten, met goed vakmanschap en een heldere stip op de horizon kun je echt ook meters maken in reductie van emissies. Nu konden we eindelijk echt aantonen dat we konden bijdragen aan de oplossing.

En toen………bleef het stil.

30.000 euro

Want dit wordt pas aantrekkelijk als wij een nieuwe vergunning zouden gaan aanvragen voor het houden van meer koeien dan onze NB-vergunning. Als je het beter doet dan wat je nu op je vergunning hebt staan, kun je dat nergens verzilveren. Sterker nog, bij generieke maatregelen konden we nog wel eens het risico lopen dat we moeten inleveren op de huidige prestaties. Veel inspanning, goede praktijken en meewerken aan oplossingen, met hoge risico’s. En nu? Bij ons zijn de koeien weg, dus met de emissies zit het wel goed. Maar bij de andere collega’s uit ons project die door willen meten komt nu een nota op de mat die richting de 30.000 euro gaat. Dat kun je pas betalen als je je prestaties ook beloond ziet worden.

Ik hoop van harte dat goede praktijken juridisch stand kunnen houden, maar bedenk goed van tevoren wat het je oplevert en of het juridisch houdbaar is. Die verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij de politiek, maar ook bij ons als ondernemers en onze ketenpartijen.

Ik hoop dat minister Femke Wiersema zich hier hard voor gaat maken, zonder dat we in een groter web van juridische houdbaarheid worden gedrukt.