Column: De echte pioniers
Vanuit onze duurzame ‘bubbel’ kregen wij veel positieve reacties en ik was benieuwd of dat aan Wouter zijn kant ook het geval was. Ja, hij had inderdaad wel wat reacties gehad, maar aan hem was met name lachend gevraagd of hij ook bij ons op de boerderij had meegegeten, waar de in beeld gebrachte soep (inclusief bloemkoolbladeren en andere gewasresten) er schijnbaar toch wat onappetijtelijk uit had gezien.
Mij smaakte het overigens prima.
Sowieso hebben we niet te klagen over de aandacht die wij als jonge, aan Land van Ons gelieerde boeren krijgen vanuit de verschillende mediakanalen en publieke instellingen. Leuk natuurlijk, maar onze boekweit gaat er niet harder van groeien en noch houdt het de schimmels in onze lupine tegen.
Goed voor het moraal
Anderzijds helpt het gevoel gezien te worden wel degelijk voor het moraal tijdens de wat zwaardere momenten. Het gevoel erkend te worden als ‘pioniers’, als team dat het ‘gebaande pad’ verlaat om de dingen anders te doen. Maar ja, enige zelfreflectie verder en ik besef dat wij eigenlijk helemaal niet de echte pioniers zijn. Ook het pad dat wij kiezen ligt er al. Het is misschien geen snelweg, maar de voetsporen van zij die ons voorgingen zijn duidelijk zichtbaar. Zo kon ik tijdens mijn transitie van beroepsofficier naar boer het boek Agroecology van Stephen Gliessmann lezen en kon ik biologische landbouw studeren in Wageningen. Anderen hadden de strijd al gevoerd om ook in deze vorm van landbouw op de universiteit ‘in te burgeren’. Ook zijn er veel inspirerende collega-boeren om ons heen die al veel langer bezig zijn, ons de weg wijzen en ons helpen op te krabbelen als we weer eens op ons gezicht zijn gevallen. Specifiek wil ik hier Mieke en Paul noemen, van Biologische Zuivelboerderij Groenhouten, bij ons aan het einde van de straat.
Stand gehouden
Sinds 1996 (al 28 jaar dus) biologisch gecertificeerd. Maar misschien nog belangrijker dan dat, als een soort klein heroïsch dorpje in Gallië hebben ze stand gehouden in de tijden van haast onvermijdelijke schaalvergroting. Met 30 hectare land en 25 melkkoeien hebben zij vanaf het begin besloten om niet met deze trend mee te gaan, maar zich te richten op het toevoegen van waarde aan hun melk middels verzuiveling en hun yoghurt en kaas vervolgens via de korte keten af te zetten. Velen in de buurt lachten en dachten dat ze het nooit zouden redden, maar ze zijn er nog steeds en iedere vrijdagmiddag, ongeacht het weer, staat er een lange rij klanten voor de deur van hun kleine winkel! Onder andere Mieke en Paul, maar met hun natuurlijk vele anderen, zijn voor ons de ware pioniers. Diegene die met hun machetes voorwaarts de wildernis ingingen, en in wiens voetsporen wij nu dankbaar kunnen volgen!
PS. Om mijn feiten op een rijtje te krijgen heb ik de website van boerderij Groenhouten geraadpleegd, waar ik dit heerlijk stukje tekst tegen kwam. Wat mij betreft bijna literair! https://www.groenhouten.nl/#over-eten
De Biesterhof
Howard Koster pacht samen met zijn partner Claudi Rudorf 25 hectare landbouwgrond in Millingen aan de Rijn (GD). Samen zijn zij uitgekozen door burgercoöperatie Land van Ons, dat met geld van leden en investeerders landbouwgrond biodiverser wil maken. Koster beschikt over een SKAL-certificaat en richt zich op biologische landbouw. Wat begon als een woonhuis met 25 hectare landbouwgrond, is inmiddels uitgegroeid tot een levendige boerderij. Het bedrijf richt zich op meerdere takken, zoals onder meer akkerbouw, agroforestry en een CSA-tuinderij.
Koster studeerde biologische landbouw aan de Wageningen Universiteit en ontmoette tijdens die studie Rudorf. Het was een gezamenlijke droom om ooit een eigen boerderij te gaan bestieren. Koster en Rudorf woonden hiervoor in het Duitse Berlijn. Voor Agrio, de uitgever van deze website, verhaalt Koster over het opzetten van een levensvatbare, duurzame boerderij.
Tekst: Howard Koster
Beeld: Ellen Meinen