Zelfzuivelinitiatieven geen bedreiging volgens FrieslandCampina-bestuurder: ‘De tijd van alle melk is wit, is echt voorbij’

---

Dit topartikel wordt u gratis aangeboden door de redactie van Vee & Gewas. Lees hier meer over de verschillende abonnementen.

---

John Koeleman (Voorzitter VK-Oost) trapt de avond af. Hij vertelt dat hij kramp ziet en voelt bij melkveehouders in het oosten van het land. „In onze regio hebben we veel natuur en veel vee. Dat zorgt voor kramp in de sector. Ook de recente uitspraken van de rechter zorgen voor meer kramp. We hebben niet de verwachting dat de overheid op korte termijn met een oplossing gaat komen. We moeten als ondernemers zelf vooruit. We zijn zelf aan zet. We zijn op een goede plek aan het boeren, maar wel met uitdagingen.”

Groei niet meer standaardoplossing

„De standaardoplossing werkt niet meer”, begint Hans Scholten (sectorleider melkvee bij Flynth) zijn verhaal als eerste spreker van de avond. Die standaardoplossing is volgens Scholten een extra spant aan de schuur bouwen en meer koeien melken. Groei kan nog steeds voor sommige ondernemers een ontwikkelingsstap zijn. Die ondernemers moeten zich echter wel het volgende afvragen vindt Scholten: „Is die extra spant niet alleen maar extra werk en extra mest die moet worden afgevoerd?”

Scholten ziet steeds meer verscheidenheid in bedrijven en hij ziet ook meer margeverschillen tussen bedrijven. „Het verschil in de kritieke kostprijs gaat richting de 6 tot 7 cent, terwijl dit vroeger misschien 4 cent was. De helft van de melkveebedrijven die klant zijn bij Flynth hebben minimaal een melkprijs van 47 cent nodig om de kosten te dekken.”

Niet in wachtstand

„Met alle ontwikkelingen snap ik heel goed dat ondernemers in de wachtstand dreigen te gaan”, zegt Scholten. „Probeer dat niet te doen en zelf kansen te zien.”

Kansen die de sectorleider ziet zitten in multifunctionele landbouw, samenwerking met een akkerbouwer of inzetten op verduurzaming en biodiversiteit. „We hebben meegemaakt dat een financier niet wilde financieren omdat de ondernemer niet voldoende deed met duurzaamheid.”

Zuivelprijs goed

De vraag naar zuivel is op het moment groot en de prijs is goed. Wel is de zuivelsector in ontwikkeling met steeds meer verschillende melkstromen en boeren die zelf verzuivelen. Voor het tweede deel van de avond gaan Nils den Besten (lid van het hoofdbestuur van zuivelcoöperatie FrieslandCampina, RvC-lid bij Koninklijke FrieslandCampina en melkveehouder) en Gerard Schlingmann (sales- en marketingexpert en lid van boerderijzuivelcoöperatie Zuco) in gesprek met de zaal over de kansen in de zuivelketen.

Boerenmarkt

Den Besten: „We zien dat het meer een boerenmarkt is dan een verwerkersmarkt. Je kunt als boer gaan kiezen aan wie je je melk levert en fabrieken hebben ruimte om meer melk te verwerken. Dat is in het verleden wel anders geweest. De tijd van alle melk is wit, is echt voorbij.” Den Besten erkent opmerkingen vanuit de zaal dat FrieslandCampina dat nog niet zo lang zo ziet. „We hebben inderdaad te laat die draai ingezet. We zien nu in dat je geen arrogante zuivelcoöperatie meer kan zijn in deze tijd.”

Uit de zaal wordt gevraagd of alle nieuwe initiatieven en melkstromen die ontstaan een bedreiging zijn voor FrieslandCampina. „Er zal altijd vraag zijn naar veel melk en bedrijven die veel melk verwerken. Tussen de poten van een olifant is ook ruimte voor andere initiatieven. Dat hoeft elkaar niet in de weg te zitten.”

Contact met consument

Zuivelcoöperatie ZUCO ondersteunt boeren die zelfzuivelen. Inmiddels hebben ze 16 melkveehouders als lid en hebben 10 daarvan hun eigen melkproducten. Schlingmann: „We zien dat onze boeren op zoek zijn naar meer waardering van, en contact met consumenten van hun product. We zien dat dat de belangrijkste drijfveer is voor de boeren die zelfzuivelen.”

„Bij veel boeren die direct aan de consument verkopen kan er makkelijk een euro bij op de prijs. En dat is soms ook echt nodig om het rendabel te maken”, ziet Schlingmann. „Men heeft wanneer ze beginnen met zelfzuivelen niet altijd goed in beeld wat de kostprijs is. We proberen dat met de ondernemers goed te becijferen.”

Lokaal met verhaal

Volgens de sales- en marketingexpert zouden boeren soms best meer mogen vragen voor hun zuivelproducten. „Klanten die boerenzuivel kopen doen dat niet vanwege de prijs. Ze kopen het om de beleving en goede smaak. Lokaal met een verhaal is het nieuwe normaal”, vindt Schlingmann. En daarvoor zouden boeren best wat meer mogen vragen.