Column: Lokaal?

Volgens de Dikke van Dale betekent lokaal simpelweg ‘plaatselijk’. Vertalen.nu weidt hier iets verder op uit met ‘plaatselijk, van beperkte omvang’.

Lokale bakker

De lokale bakker, ja dat begrijpen we. Dan hebben we een beeld van een dorp met daarin een bakkerij, anders dan een supermarktketen met daarin een broodafdeling. Maar kan de lokale bakker onderdeel uitmaken van een keten? En als er dan op één centraal punt in Gelderland, of zelfs Nederland, gebakken wordt en vanuit daar de bakkerijen uit de keten dagelijks van brood worden voorzien, is de bakker dan nog wel lokaal? En als de lokale bakker bakt met lokale granen, zijn dat dan granen van een boer uit het dorp? Of is als het graan normaal uit Oekraïne komt, graan uit Limburg ook lokaal te noemen voor de bakker in Gelderland?

Lokaal keurmerk

Wanneer ik google op ‘lokaal keurmerk’ dan kom ik uit op een pagina van het Voedingscentrum waar staat dat “lokaal geproduceerd voedsel in de directe omgeving wordt geteeld, geoogst en verkocht. Streekproducten worden gemaakt uit de oogst van deze regionale landbouw of worden gemaakt op een locatie in de regio.' Dat is al iets duidelijker en iets verder graven leert mij dat er keurmerken zijn voor streekproducten zoals: Beschermde Geografische Aanduiding. Een Nederlands voorbeeld hiervan is Gouda Holland. Maar goed, zolang je jouw product niet Gouda Holland noemt, mag je dus nog altijd gewoon een label ‘lokale kaas’ erbij zetten.

Lokaal bier

Laatst op het terras zat ik hier in het geval van drank ook over na te denken. Waar bij wijn een lokaal wijntje toch meestal wel echt gemaakt wordt met druiven uit de aangrenzende wijngaard, is dat bij bier een heel ander verhaal. In de buurt van onze boerderij (regio Nijmegen) hebben wij verscheidene lokale brouwerijen waarvan eentje zelfs adverteert met ‘lokaal water’ (uit de kraan?), maar geen enkele benoemt waar en op welke wijze de gerst voor het benodigde gerstemout geteeld wordt. De reden hiervoor is dat er in Nederland geen enkele kleinschalige mouterij is en zelfs in buurland België begint het mouten pas bij 30.000 kg gerst. Kortom, uitzonderingen als Stadsbrouwerij Wageningen nagelaten, heb je weinig kans dat jouw ‘lokale’ biertje ook lokaal gerst bevat en heb je grote kans dat de mout anoniem van een van de grote internationale mouterijen wordt ingekocht.

Verhalen vertellen

„Je bent gewoon een ouwe zeur, Howard”, was de opmerking van de boer met wie ik een discussie hierover had. „Jullie Biesterhopper biertje wordt in Wageningen gebrouwen van jullie gerst, maar gaat in de tussentijd ook gewoon naar België voor het mouten, dus is volgens jouw definitie ook niet lokaal.” En ja, daar heeft hij dan ook wel gelijk in.

Verhalen vertellen is een essentieel onderdeel van de transitie naar een duurzaam voedsel systeem. Laten we die verhalen eerlijk vertellen zodat we ze samen kloppend kunnen krijgen.