Overijssel gaat geen volledige boerderijen meer aankopen voor grondfonds

In april 2022 werd door een grote meerderheid van Provinciale Staten besloten om 100 miljoen euro te reserveren voor dit AGF om onder meer landbouwgrond aan te kunnen kopen. Die aangekochte gronden zouden voor allerlei doelen kunnen worden ingezet: als ruilgronden voor boeren die willen extensiveren, voor natuurontwikkeling, woningbouw, waterwingebieden of de energietransitie. ‘Het fonds is een instrument om te kunnen inspelen op de grote ruimtevraagstukken die op de provincie afkomen', motiveerde toenmalig CDA-Gedeputeerde Eddy van Hijum (nu minister en namens NSC vicepremier, red.) het besluit.

Het AGF fungeert als een soort van ‘parkeerplaats’ voor het aangekochte vastgoed. Het fonds moet het mogelijk maken om vooruitlopend op een precieze opgave vastgoed (gronden en opstallen) aan te kopen. Voordat Overijssel overgaat tot aanschaf van de gronden wordt er een toets gedaan over wat het de provincie uiteindelijk kan opleveren.

Marktverstoring

Van Hijum gaf destijds aan dat de provincie niet actief grondeigenaren gaat benaderen omdat zoiets marktverstorend op een gespannen grondmarkt kan werken. Als echter bijvoorbeeld waterwinbedrijf Vitens aangeeft dat het handig is om een bepaald stuk vrijkomende grond te kopen neemt Overijssel dat mee in de overwegingen.

De gedeputeerde in 2022: ‘We gaan alleen kopen als gronden daadwerkelijk beschikbaar komen op de markt. Op vrijwillige basis dus en tegen een marktconforme prijs.’

Onzekerheid vanuit Rijk

Door de huidige onzekerheden rond de gestelde doelen en de financiële middelen vanuit het rijk vindt GS het nu echter door de financiële risico’s niet meer verantwoord hele agrarische bedrijven aan te kopen. Het vastleggen van provinciale doelen in het landelijk gebied en het beschikbaar krijgen van het daarvoor benodigde geld duurt namelijk langer dan gedacht.

Daardoor komt de waardevastheid van aangekochte bedrijven in het AGF onder druk te staan, zo heeft GS geconcludeerd. Daarom is besloten om tot nader order geen boerderijlocaties met opstallen aan te kopen. GS: ‘Voor losse grond is het een ander verhaal. Grond is een belangrijk middel om doelen te behalen, bovendien behoudt het zijn waarde.’

Bij de Statenvergadering in april 2022 stelde Van Hijum dat een deel van de gekochte gronden terugkomt bij boeren die willen blijven en bijvoorbeeld willen extensiveren. Ook kan de provincie de gronden aanbieden als ruilgrond, als dat zo uitkomt; ’Maar we zullen de grond in sommige gevallen ook voor andere doeleinden nodig hebben.’