Gelderse landbouw 2040: 50 procent minder bedrijven en 30 procent minder vee

Met het beleidskader Land- en tuinbouw geeft Gelderland richting aan de toekomstontwikkeling van de land- en tuinbouw in de provincie. De stip op de horizon daarbij is 2040. Niet alles zal dan overal kunnen. ‘Natura 2000-gebieden en de emissiearme stroken er omheen, in grondwaterbeschermingsgebieden, gebieden met Kaderrichtlijn Wateropgaven, verdroogde gebieden en veedichte gemeenten zijn niet alle land- en tuinbouwontwikkelingen toegestaan’, voorspelt Gelderland.

Beste passende plek

Voor een toekomst op de best passende plek wordt volgens Gelderland nieuwvestiging voor verplaatsende veehouderijen mogelijk. ‘De omschakeling naar plantaardige teelten wordt afgewogen op basis van het waterverbruik. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is in 2040 gereduceerd en er zijn veel alternatieven hiervoor. Met extra inzet op innovatie en doelsturing zijn de effecten van land- en tuinbouw op water, bodem en lucht gereduceerd, waardoor de natuurkwaliteit is verbeterd.’

Meer plantaardige productie

Gelderland stelt ook dat er in 2040 meer plantaardige productie is dan nu. Voor zowel menselijke consumptie als voor grondstoffen in bijvoorbeeld de bouw en farmacie. Voedselzekerheid is een belangrijk doel. ‘Vooral de Europese Commissie stuurt hier op, door de afhankelijkheid van instabiele landen voor kunstmest, veevoer, fossiele energie en primaire levensbehoeften te verkleinen’, licht Gelderland toe.

Innovatief en lokaal

In lijn met de WUR-verkenning zet Gelderland in op een innovatieve, ecologisch houdbare en sociaal toegankelijke voedselproductie. ‘Er staat geen hek om Gelderland: er is volop handel, maar we stimuleren de sector om de kringloop grotendeels te sluiten binnen Noordwest-Europa, zeg voor 80 procent binnen 800 km.’ Dan gaat het over inkoop van grondstoffen en afzet van landbouwproducten. ‘We stimuleren akkerbouwers, veehouders, tuinders, toeleveranciers en verwerkers om steeds meer circulair te gaan samenwerken.’

Intensieve veehouderij

Er is volgens Gelderland ook ruimte voor de intensieve veehouderij. ‘Vaak wordt intensieve veehouderij geassocieerd met gebrek aan dierwelzijn, druk op de leefomgeving door mest en stalemissies, antibioticagebruik en kans op dierziekten’, constateert de provincie. ‘Feit is dat er al grote stappen zijn gezet: een nieuw convenant over dierwaardigheid is gesloten (juni 2025), het mestvraagstuk is voor een aantal sectoren opgelost, mest kan kostendekkend worden omgezet in energie en groene kunstmest, emissies kunnen technologisch en met managementmaatregelen worden gereduceerd, antibioticagebruik is verregaand afgebouwd en er zijn strenge protocollen en hygiënemaatregelen tegen dierziekten. En de veevoerindustrie werkt aan afbouw van import uit andere werelddelen.’

Maatregelen en instrumenten

Na vaststelling van het beleidskader werkt Gelderland vervolgens naar eigen zeggen de keuzes uit in een programma met maatregelen en instrumenten. ‘Waar nodig volgen daarna voorstellen voor de Gelderse omgevingsverordening. Het beleidskader is ook bouwsteen voor de nieuwe Gelderse omgevingsvisie.’