‘Stalvoeren in het voorjaar vraagt meer vakmanschap’

In de eerste week van april begon de melkveehouder met zomerstalvoeren in combinatie met weiden. Helaas was eind mei vanwege de droogte het zomerstalvoeren niet meer aantrekkelijk.

‘Ik had ik de bemesting erop aangepast en de groeitrappen zaten er al goed in, maar het gras was aan het verhouten en ik zag dat de gehaltes onderuit gingen. Zo zie je dat de omstandigheden niet altijd optimaal zijn. Maar zodra het weer kan, start ik het zomerstalvoeren weer op.’
De melkveehouder streeft naar het maaien van percelen met minimaal 2 ton ds per ha. Dat kost 20 minuten tot maximaal een half uur per dag. Muilerman investeerde de afgelopen jaren ieder jaar meer in een stalvoer-combinatie aan om het stalvoeren goed en efficiënt te kunnen uitvoeren.

Geen eigen jongvee

Muilerman woont samen met zijn vriendin op de boerderij in Oxe, vlak onder Deventer. Zijn moeder zit nog in de maatschap en ook heeft Muilerman een medewerker op de woensdag en een paar avonden per week medewerkers die hij kan inschakelen. Deze extra arbeid is wenselijk omdat Muilerman raadslid is bij Gemeentebelang Deventer en regelmatig ’s avonds niet thuis is. Op het bedrijf worden 170 koeien gemolken op drie robots. Eigen jongvee heeft hij niet. Een opfoklocatie op afstand bleek te arbeidsintensief.

‘Bijsturen met energie en eiwit is de kunst’

Ervaring met stalvoeren in het najaar had de melkveehouder al wel. Afgelopen jaar kuilde hij nauwelijks najaarsgras in. Vers gras in het voorjaar voeren vergt veel meer vakmanschap, is nu al zijn ervaring. ‘Bij wijze van spreken kan iedereen stalvoeren in het najaar omdat de kwaliteit dan nagenoeg gelijk is, maar in het voorjaar moet je veel meer letten op het weer en vervolgens bijsturen met energie- en/of eiwitmixen. Dat is de kunst.’

Muilerman wil in het najaar toe naar volledig vers gras voeren, maar omdat bij stalvoeren in het voorjaar meer komt kijken, hoopt hij dit jaar uit te komen op zo’n 50 procent vers gras in het rantsoen tijdens de voorjaar- en zomerperiode. Bijsturen met een eiwitcomponent bij een zonnige dag en bijsturen met een energiemix bij een donkere dag: Muilerman leert iedere dag goed te kijken naar de kwaliteit van het gras.

In de robots wordt sinds het stalvoeren geen eiwit meer verstrekt, maar alleen nog een productiebrok met gewalste grondstoffen en een opstartbrok voor de verse koeien. ‘Het eiwit dat nodig is in het rantsoen wordt nu gevoerd aan het voerhek. Hierdoor kan er beter worden gestuurd op het ureum en de gevoerde hoeveelheid eiwit’, geeft Gerrit Baan, Productspecialist Rundvee bij Coops Mengvoeders aan.

Gezonde koeien met kleur

De gewalste grondstoffen van Coops Mengvoeders sluiten volgens Muilerman goed aan bij het verse gras in het rantsoen. Vorig jaar augustus begon hij met het voeren van de gewalste grondstoffen in zowel de brokken als de energiemix aan het voerhek. Door voergrondstoffen te walsen in plaats van te malen met een hamermolen zorgt het voor andere verteringseigenschappen.

Gerrit Baan: ‘Bij walsen wordt het contactoppervlak van de grondstof vergroot, waardoor pensmicroben beter hun werk kunnen doen in de vertering ervan. Gemalen grondstoffen komen snel vrij in de pens van de koe. Dit kan bij een bepaald type kuilen en bij vers gras in het rantsoen zorgen voor verzuring. Dat zien we terug bij het beoordelen van de mest. Door bijvoorbeeld tarwe te walsen in plaats van te malen, kunnen we het rantsoen minder snel maken. Het komt dus rustiger vrij.’

Muilerman beaamt deze voordelen. Hij zag in de stal al vrij snel positieve resultaten met het gewalste voer. ‘Ik zag consistentere mest. Ook zie ik opvallend meer kleur op de koeien, ze glanzen, zijn schoner.’ Baan vult aan:

Laag ureum

‘Sturen op basis van de tankmelkuitslag kan ook, maar dan loop je in principe achter de feiten aan’, vindt Muilerman. ‘Ik houd het ureum uiteraard goed in de gaten. Deze zakte tot 8 tijdens de tweede week zomerstalvoeren. Wel houd ik dan ook de eiwitpercentage goed in de gaten. Deze zat in april op 3,57 procent en in mei op 3,48 procent.’

Jaarrond ligt het ureumgetal op 16. ‘Het scheelt behoorlijk in mestafzetkosten als we het ureum laag houden. Dit jaar zouden we 750 kuub moeten afvoeren, maar ik heb het nu geregeld voor 500 kuub. Als het ureum zo gunstig blijft, hebben we de mestafzet waarschijnlijk geregeld.’ Bij een laag ureum moet de mest goed blijven en de melkproductie op peil. Muilerman is ook daar scherp op. Hij molk in april gemiddeld 30,9 kg en in mei 30,6 kg. De bedrijfsproductie is 9.918 kg melk met 4,26 procent vet en 3,57 procent eiwit.

Potstal voor droge koeien

Sinds oktober heeft Muilerman een potstal met plek voor voor 22 droge koeien in gebruik. ‘De beste investering in jaren’, vat hij bondig samen. Sinds oktober heeft hij slechts één koe hoeven helpen tijdens het afkalven. ‘De opstart is geweldig. Met een gelijk rantsoen steeg de Brix van gemiddeld 18 naar 26. Je ziet dat de koeien hier goed bewegen, liggen een vreten. Die ruimte die ze hebben is veelbepalend. De rest van de lactatie verloopt daardoor vrijwel probleemloos.’

Goede ervaringen heeft Muilerman ook met de Droogstandbrok LO. Deze brok bevat onder andere lever-ondersteunende ingrediënten die extra van pas komen rondom het afkalven en de opstart. Baan: ‘Het is mooi om te zien dat de opstart van de lactatie na de ingebruikname van de potstal zo goed is. Een betere start kun je niet wensen.’