Column: Terug naar vroeger?
Inmiddels is het dus eindelijk zo ver. Na drie jaar stoeien met alle betrokken partijen is de afgelopen week over 500 strekkende meters de NVO gegraven. De laatste horde die over de zomer nog genomen moest worden, was die van archeologie. De gemeente was ervan overtuigd dat er een hoge vindkans op archeologisch waardevolle zaken was en eiste dat de volledige graafwerkzaamheden onder dure archeologische begeleiding zouden plaatsvinden. Wij waren het hier uiteraard volstrekt mee oneens.
Nu, één Romeinse nederzetting verder moeten we toch toegeven dat die archeologische begeleiding op zijn minst geen slecht idee was.
Romeinse dakpannen
In het af te graven gedeelte van de oever zijn niet alleen Romeinse dakpannen gevonden, maar ook een put en een maalsteen. Zaken die volgens de archeoloog-van-dienst met enige zekerheid wijzen op bewoning, waarschijnlijk ergens in de 2e eeuw na Christus. Langs de Rijn liep destijds de grens van het Romeinse rijk, de zogeheten Limes, en Nijmegen was een belangrijke regionale handels-en verdedigingsstad. Al die gelegerde soldaten en handelaars moesten gevoed worden en rondom ‘Noviomagus’ (Nijmegen) ontstonden hiertoe agrarische dorpen.
Destijds was bijna iedere boerenbedrijf een gemengd bedrijf, tussen de boomgaarden verbouwde men gewassen, zoals tarwe en boekweit, voor de koolhydraten, bonen voor de eiwitten en huttentut (Camelina Sativa) voor olie. Alles zou met terugwerkende kracht SKAL-gecertificeerd zijn, want chemische bestrijdingsmiddelen bestonden nog niet.
Agroforestry
Van de 25 hectare Engels raaigras en maisakker transformeren wij de Biesterhof naar biologische agroforestrysystemen met fruit en notenbomen en daartussen akkers met onder andere tarwe, boekweit, bonen en huttentut. Daarbij telen wij in onze tuinderij verse groenten voor bewoners van de dorpen om ons heen, inclusief Nijmegen Oost.
Gaan we dan helemaal terug naar vroeger? Nee, natuurlijk niet! De Romeinen gebruikten ossen en ezels, maar ook de Biesterhof heeft gewoon een trekker. De Romeinen maakten (delen van) overwonnen volkeren tot slaaf en lieten hen werken op het land. De Biesterhof heeft vrijwilligers (haha). En als je verder nadenkt dan zijn er misschien zelfs wel meer verschillen dan overeenkomsten, maar toch... Een beetje romantiek in de harde hedendaagse wereld kan geen kwaad.
Ik vind het daarom een heel gaaf idee om te bedenken dat wij, net als vele anderen om ons heen, een bijdrage leveren om dit voedzame hoekje van de wereld weer net zo mooi en divers te maken als toen, in de tijd van die Romeinse bewoners op de zandrug waar nu onze natuurvriendelijke oever loopt.
De Biesterhof
Howard Koster pacht samen met zijn partner Claudi Rudorf 25 hectare landbouwgrond in Millingen aan de Rijn (GD). Samen zijn zij uitgekozen door burgercoöperatie Land van Ons, dat met geld van leden en investeerders landbouwgrond biodiverser wil maken. Koster beschikt over een SKAL-certificaat en richt zich op biologische landbouw. Wat begon als een woonhuis met 25 hectare landbouwgrond, is inmiddels uitgegroeid tot een levendige boerderij. Het bedrijf richt zich op meerdere takken, zoals onder meer akkerbouw, agroforestry en een CSA-tuinderij.
Koster studeerde biologische landbouw aan de Wageningen Universiteit en ontmoette tijdens die studie Rudorf. Het was een gezamenlijke droom om ooit een eigen boerderij te gaan bestieren. Koster en Rudorf woonden hiervoor in het Duitse Berlijn. Voor Agrio, de uitgever van deze website, verhaalt Koster over het opzetten van een levensvatbare, duurzame boerderij.
Tekst: Howard Koster
Beeld: Okke-Jan Oosterhoff
