Column: Aan de slag – maar voorlopig nog niet met richting uit Den Haag

Want laten we eerlijk zijn: de formatie wordt een lange zit. De verschillen tussen partijen zijn groot en de kans op een kabinet vóór Kerst lijkt klein. Ondertussen liggen de dossiers op landbouw, stikstof, waterkwaliteit en voedselzekerheid te wachten. De sector snakt naar duidelijkheid, maar krijgt voorlopig vooral onzekerheid. En de politiek lijkt steeds volantieler te worden. Wij zijn als kiezers zo maar in staat om te schuiven naar andere partijen; meer dan vroeger. De zoektocht naar een breed gedragen akkoord kost tijd en heel veel koffie.

De kans is groot dat het landbouwbeleid opschuift richting meer doelsturing, strakkere kaders en handhaafbare normen. Vergoedingen voor landschapsbeheer, verduurzaming en controleerbare milieudoelen lijken de gemene deler van een mogelijke coalitie van D66, VVD, CDA en GroenLinks-PvdA. Maar ook: minder ruimte voor maatwerk, meer nadruk op juridische houdbaarheid en mogelijk zelfs onteigening als vrijwillige stappen niet werken, hoorden we in de politieke debatten.

En dus blijf ik erbij: we zijn zelf aan zet. Juist nu. Want als Den Haag nog maanden nodig heeft om tot een akkoord te komen, kunnen wij in de regio niet stil blijven zitten. Ik zeg het vaker, maar het blijft waar: ga lokaal aan de slag. Zoek elkaar op. Kijk wat er wél kan. Want in die samenwerking zit kracht. Daar ontstaat energie. Daar bouw je aan weerbaarheid en toekomstbestendigheid. Kijk goed naar de kansen die soms echt wel langs komen.

Dat begint met elkaar leren kennen. Voorzichtige plannen delen. Samen perspectieven delen, koffie drinken. En vooral: mensen zoeken die mee willen doen en verantwoordelijkheid willen dragen. Vanuit mijn rol zie ik op zoveel plekken kansen liggen. Kansen om écht samen aan de slag te gaan. Regionaal. In je eigen omgeving. Altijd direct succesvol? Natuurlijk niet; het is hard werken en heel spannend. Maar ik ben er van overtuigd dat gebieden die samen met elkaar aan de slag zijn minder grote stappen hoeven te zetten als er wel generiek beleid gaat landen. Ze zijn in ieder geval weerbaarder, wat bewegingsvrijheid oplevert.

Misschien moet ik koffiebonen gaan telen – de vraag naar koffie lijkt alleen maar toe te nemen. Of is het klimaat daar nog niet klaar voor? Alle gekheid op een stokje: drink eens een kop koffie met iemand uit de buurt. Gooi een balletje op. Wie weet wat er ontstaat. Het hoeft niet meteen groots en meeslepend te zijn met grote risicovolle investeringen of rigoureuze ingrepen.

Tijd en aandacht zijn misschien wel het nieuwe goud.