MOB en verpachters pakken met juridische wapens biologische voorbeeldgeitenhouderij in Leersum hard aan

Utrecht verleende de vergunning ter legalisatie van een nieuwgebouwde, traditionele geitenstal. Volgens de provincie is er sprake van een afname van het aantal dieren ten opzichte van eerder verleende vergunningen, waardoor de stikstofuitstoot per saldo is gedaald. Aanvankelijk was er een vergunning voor 120 melkkoeien, die later is omgezet in een vergunning voor ruim duizend melkgeiten. Uiteindelijk kreeg De Lange een vergunning voor 800 melkgeiten plus jongvee.

MOB

Behalve huidig landgoedeigenaar Twickel, maakt ook de vorige eigenaar (Jemima De Brauwere de Steelant van Zuylestein) van Zuylestein en stikstofmilieuclub MOB bezwaar tegen de Wnb (Wet natuurbeheer)-vergunning. Volgens de raadsman van de tegenstanders is er alleen sprake van een papieren afname van het aantal dieren en lopen er momenteel ruim 900 geiten en jongvee in de nieuwe stal van De Lange rond.

Die zouden veel meer stikstof uitstoten dan eerdere feitelijke veebezettingen. Om die reden vinden de tegenstanders dat Utrecht alsnog een uitgebreid stikstofonderzoek en zogenoemde additionaliteitstoets moet doen om te bekijken of de stikstofruimte van de veehouderij niet alsnog deels moet worden ingezet voor de verbetering van nabijgelegen en voor stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Verder vinden MOB en landgoedeigenaren dat Utrecht ten onrechte alleen naar nabijgelegen natuurgebieden heeft gekeken en niet ook naar de Veluwe.

Voorbeeldbedrijf

De tegenstanders van de vergunning nemen een voorbeeldbedrijf op de korrel. De geitenhouderij op de Utrechtse Heuvelrug is biologisch, doet aan huisverkoop en won in 2024 de Utrechtse Waarde-ring, een prijs voor boeren die zich inzetten voor transparantie en openheid richting de maatschappij.

Lisette de Lange heeft een biologisch geitenbedrijf opgezet met een grote passie voor geiten en de korte keten. Met de bouw van een nieuwe stal heeft ze een vergaderruimte als skybox gerealiseerd, zodat bezoekers de stal van binnen kunnen beleven. Ook is ze een zelfbedieningswinkel begonnen, hierin verkoopt ze allerlei producten met een uniek verhaal: denk aan zeep van geitenmelk die goed is voor huidproblemen en bokkenvlees. Daarnaast is ze actief op social media en bestuurslid van de lokale afdeling Kromme Rijn en Heuvelrug van LTO.

De tegenstanders hebben daar geen boodschap aan. „Als de provincie de Veluwe bij haar stikstoftoets had betrokken is een natuurvergunning voor het bedrijf met het huidige dieraantal onhaalbaar”, zei MOB'er Valentijn Wösten, raadsman van de tegenstanders in Den Haag. De provinciewoordvoerder van Utrecht had duidelijk geen zin in deze rechtszaak en wilde niet eens op alle vragen van de hoogste bestuursrechter ingaan. We lezen het wel in de uitspraak, zei de Utrechtse zegsman met zoveel woorden. Geitenhouder Levi de Lange zei het belachelijk te vinden dat de landgoedeigenaren, van wie hij 30 hectare grond pacht, tegen zijn vergunning strijden. „Eerst pachtte ik 60 hectare. Maar van 30 ha hebben ze de pacht opgezegd. En waarom is mij een raadsel, niet voor de natuur. Want die gronden worden nu door een melkvee- en varkenshouder gepacht."

7.000 hectare landgoederen

De rentmeester van Twickel (Egbert Jaap Mooiweer) ontkende dat en liet er geen onduidelijkheid over bestaan dat de landgoedstichting met zo’n 7.000 hectare natuur-, bos- en agrarische gronden in de portefeuille geen 'intensieve veehouderijen' op zijn landgoederen wil. Ze stoten te veel stikstof uit en ook om andere milieu- en volksgezondheidsredenen wil ze geen geitenhouderij op haar gronden. Alleen erkende de rentmeester dat de pachtbescherming het voor Twickel onmogelijk maakt ook de pacht voor de overige 30 ha op te zeggen. In ieder geval denkt De Lange niet aan verhuizen.

De Raad van State gaat overigens eerst bekijken of de tegenstanders in deze Wnb-procedure wel belanghebbend en ontvankelijk zijn. Zo ja, dan kijkt de Raad of de natuurvergunning inhoudelijk door de beugel kan. Veehouder De Lange verzuchtte dat hij al sinds 2017 bezig is met de ze Wnb-procedure en dat het alweer de derde rechtszaak bij de hoogste bestuursrechter is: ,,Ik ben het wel een beetje zat, ik wil gewoon door met mijn melkgeiten.” Uitspraak volgt.