Melkproductie kan tot 12 procent dalen bij hittestress

Dat blijkt uit een verkennende literatuurstudie van Wageningen Livestock Research in opdracht van het Melkveefonds voor praktijkonderzoek. Er is gekeken naar de effecten van hittestress op de melkproductie, gezondheid en welzijn bij melkvee in gematigde klimaatstreken. Dit naar aanleiding van de verwachte klimaatverandering, waardoor er wellicht meer zomers komen zoals die van 2018.

THI

De studie zette veel bestaande kennis op een rijtje, maar leverde verder niet veel nieuwe inzichten op. Een van de belangrijkste conclusies is dat de gecombineerde index van temperatuur en luchtvochtigheid, de THI, de meest gebruikte indicator is voor hittestress. Hoe hoger de THI, hoe groter de daling in melkproductie. Die daling is het sterkst bij koeien met een hoge dagelijkse productie en het minst bij koeien met een lage dagproductie. Ook de daling in gehaltes loopt op naar mate de THI hoger wordt. Vanaf welke THI een daling optreedt in melkproductie, blijkt te verschillen tussen bedrijven.

Koeien met de hoogste dagproductie laten ook de grootste stijging zien in het celgetal tijdens warme perioden. Daarbij hebben oudere koeien en koeien aan het einde van de lactatie een grotere kans op een verhoogd celgetal dan vaarzen.

Tijdens warme perioden is het tankmelkcelgetal het hoogst. Daarbij is er geen verschil tussen bedrijven die onbeperkt weiden, beperkt weiden of jaarrond opstallen.

Schaduw

Het verstrekken van schaduw – bijvoorbeeld via schaduwdoeken, of door bomen te planten – is aan te bevelen. Schaduw leidt tot een toename in melkproductie, een lagere lichaamstemperatuur en lagere ademhalingsfrequentie. Als koeien de keuze hebben tussen liggen in de zon of staan in de schaduw, dan kiezen ze voor het laatste. Ook kiezen ze liever voor schaduw dan verkoeling via sprinklers.

Op melkrobotbedrijven is te zien dat koeien overdag meer binnen blijven, en 's nachts meer gaan weiden. Dat is ook een van de aanbevelingen uit de studie, om bij warme dagen 's avonds en 's nachts te weiden en de koeien overdag binnen te houden. Ook zouden veehouders ervoor kunnen kiezen om bij warm weer de hoogproductieve koeien binnen te houden en de laagproductieve dieren te wijden. Tijdens hittestressperiode wordt het ook aangeraden om stress (bijvoobeeld veebehandelingen) te vermijden.

Economische gevolgen

De economische gevolgen van hittestress zijn sterk afhankelijk van de locatie van het bedrijf. Het zuidoosten van Nederland heeft de meeste warme dagen; de kustregio's de minste. Anderzijds is de luchtvochtigheid weer het hoogst in de kustgebieden en lager landinwaarts. Indicatieve berekeningen laten voor een melkveebedrijf met 100 koeien een kostenpost zien van circa 3.000 euro bij weinig warme dagen, oplopend tot circa 5.600 euro bij veel warme dagen.

De studie is hier te downloaden.