Boeren en grondeigenaren tegen spoedplan kadeherstel Overijsselse Engbertsdijksvenen

Een tiental tegenstanders, voor het merendeel boeren en landgoedeigenaren, snapt niet waarom de provincie Overijssel en Staatsbosbeheer plotseling zo’n haast hebben om in het Natura 2000-gebied een groot aantal oude veenkades op te hogen en nieuwe kades aan te leggen. Zij vroegen in Den Haag dan ook om een onmiddellijke blokkade van het veenkade- en compartimenteringsproject.
Instorten
Volgens de raadsvrouw van Overijssel en Staatsbosbeheer is er juist reden voor grote haast, omdat een groot aantal uitgedroogde veenkades op instorten staat. Na een eventuele doorbraak van een veenkade stroomt regenwater in rap tempo weg stromen en droogt het hoogveen fataal uit.
Met ophogen en verstevingen van de kades wordt meer regenwater vastgehouden en kan het hoogveen aangroeien. „Als we nu niet snel ingrijpen holt de natuurlijke kwaliteit van het hoogveen hard achteruit", aldus de raadsvrouw.
Subsidie
Verder is er een financiële reden voor de grote haast, zo bleek tijdens de rechtszitting in Den Haag. Als Staatsbosbeheer niet voor 1 augustus met de aanleg van nieuwe veenkades en het ophogen en verstevigen van bestaande kades begint, is de kans aanwezig dat de betrokken overheidsinstanties een Europese natuursubsidie van 7 miljoen euro mislopen. Want de subsidie zou in mei 2022 vervallen, als niet alles voor die tijd klaar is. Aangezien de kosten van het gehele project 12 miljoen euro bedragen, zou dat een fatale klap voor de Engbertsdijksvenen, menen de provincie en Staatsbosbeheer.
De boeren en eigenaren van gronden die tegen de Engbertsdijksvenen aanliggen, vinden dat de provincie en Staatsbosbeheer geen enkel hard bewijs heeft waaruit blijkt dat er nu opeens zo’n haast met het project is gemoeid. „Wij willen eerst meer onderzoek waarin klip en klaar wordt aangetoond dat de veenkadewerkzaamheden de hoogveennatuur ten goede komen en de agrarische landerijen rondom de venen niet aantasten door hogere waterstanden", zei een raadsman van de tegenstanders.
Waterstand
Boer Henk Ormel zei te vrezen dat de werkzaamheden wel degelijk tot hogere waterstanden op zijn gronden en die van zijn collega’s zullen leiden. „Kijk maar naar de hoogtelijnen op de kaarten. Water stroomt van hoog naar laag en op de hoger gelegen gronden wil Staatsbosbeheer de waterstand met twee meter verhogen. Dat kan niet anders dan tot drassige landerijen verderop leiden", aldus Ormel.
De raadsvrouw van Overijssel ontkende dat met klem,’uit onderzoek blijkt dat het uitgraven van het veen en het ophogen van de kades voor de omliggende gronden en het waterpeil geen gevolgen hebben. „In ieder geval blijft de peilstijging onder de 5 centimeter."
Veel vragen
Rechter en staatsraad Paula van der Beek-Gillissen stelde een groot aantal vragen maar kon niet precies de vinger erachter krijgen waarom de provincie en Staatsbosbeheer nu opeens zo’n haast hebben, terwijl ze er zelf nogal lang over hebben gedaan om de plannen vast te stellen. Volgens de tegenstanders hebben de provincie en Staatsbosbeheer er zelf schuld aan dat het allemaal zo lang duurt voordat er een plan was voor het verstevigen van de kades en is het min of meer een truc om de omwonenden voor het blok te zetten. Volgens hen kan je niet zo maar gaan graven in herstellend hoogveen om kades op te hogen.
„Zo maar graven in herstellend hoogveen kan meer schade toebrengen dan problemen oplossen. Laat Overijssel en Staatsbosbeheer eerst maar eens met meer onderzoek komen en een nieuw beheerplan. Dat de Europese subsidie gevaar loopt is helemaal niet aangetoond" aldus één van de raadslieden. Uitspraak volgt binnen drie weken.
Tekst: Jan van Ommen
Beeld: Susan Rexwinkel