Opinie: Zelf aan zet

Het is de versplintering in belangenbehartiging die mij jeukt. Ik zie grote dingen gebeuren. De laatste weken rapport op rapport. Het is politiek, ik kan ze plaatsen, maar lees mij kapot. Ik zie het grotere plaatje. Het PBL, een overheidsorgaan dat nooit politieke uitspraken doet, geeft tussen de regels door aan dat de regering een andere koers moet gaan varen. In sommige kranten stond het echter anders. Ik denk ook dingen te kunnen relativeren. We hebben nu een zogenaamd stikstofprobleem, een paar jaar terug hadden we een fosfaatprobleem en over twee jaar hebben we een waterprobleem. De koers die onze landelijke overheid al veertig jaar vaart is onhoudbaar, stellen de diverse rapporten.

Ik ben geen protestboer, ik ben van het praten en daar kom ik heel ver mee. Alle boeren weg uit Overijssel is ondenkbaar en door mijn gepraat weet ik dat gedeputeerde Gert Harm Ten Bolscher er net zo over denkt. In februari 2020 zat ik bij hem voor een interview en in no-time gingen we flink de diepte in. Daar schrijf je dan niet over, maar hij beloofde werk te maken van wat mij heel hoog zat: de legalisering van de PAS-melders. En dat deed hij. Kort geleden had Overijssel de landelijke primeur en werd hier de eerste PAS melder gelegaliseerd.

Ingewikkeld

Gert Harm werkt vanuit de provincie aan een langjarig toekomstperspectief. Hij vertelde recent: „Ik zou het geweldig vinden als de landbouw zelf aan het stuur gaat zitten. Aan de andere kant zie ik ook alle worstelingen om dat op te pakken. Want het is verschrikkelijk ingewikkeld als regelgeving, financiering en maatschappij je in de nek hijgen.” Hij doet dat via de gebiedsgerichte aanpak (GGA). Zes clusters in Overijssel en daarin praten belangenbehartigers in de provincie mee. En daarin gaat het nu ook mis. In Salland doen wij alles samen, dus het is niet LTO alleen die bij provincie en gemeentes aan tafel zit, maar ook de AJK, NMV, POV, NVP, Voll Gass en noem al die agrarische clubs maar op. In Salland zijn wij vorige week gezamenlijk op de trekker gestapt naar het provinciehuis om FDF te steunen in hun protest. Dus mijn oude Zetor stond ook aan de Luttenbergstraat.

Benno, die ik in de inleiding noemde, is een FDF’er uit Twente. Ik kwam hem twee jaar geleden tegen tijdens de boerenprotesten in Den Haag. Ik was in de bus van LTO Salland gestapt omdat de lokale voorzitter zei: „We gaan ze ondersteunen.” Benno had de tranen in de ogen toen ik hem vroeg waarom hij op z’n MB-trac was gestapt en helemaal vanuit Haaksbergen naar Den Haag was getuft. Hij, een biologisch melkveehouder met de boel redelijk voor elkaar zou zich in mijn ogen niet zo druk moeten maken. „Gerlant, het kan nu nog. Wie weet is het volgend jaar wel klaar.” Dat raakte mij diep; dat juist hij met een bedrijf dat aan alle huidige maatschappelijke eisen voldoet zo emotioneel was. Mij werd ook duidelijk wie de FDF-ers waren. Mannen die niet zo makkelijk praten zoals ik. Daarmee niks afdoend aan hun vakmanschap.

Werk verzetten

Ik ben zelf een heel kritisch LTO-er. Als mij iets niet aanstaat, dan horen ze het of lezen jullie het allemaal. Ik zie nu waar het misgaat in de provincie. In Salland praat iedereen, elke club, mee en kan de gebiedsgerichte aanpak dus slagen met een langjarig toekomstperspectief. Gert Harm doet wat hij belooft. Dat gebeurt elders nog niet voldoende. Ik heb heel veel bewondering voor de lokale LTO besturen. Door mijn rol als verslaggever de afgelopen jaren zie ik hoeveel werk die mensen verzetten. Salland, dan praat je over vier gemeentes en je wil niet weten hoeveel papier die produceren. De lokale LTO-besturen moeten overal achteraan. Zoals de samenwerking hier tussen de belangenbehartigers gaat, zou die elders in de provincie ook moeten, is mijn verhaal richting Benno. Ik weet ondertussen dat hij in Twente wat te vertellen heeft. Dit was niet mijn eerste avond bij hem op het terras. Als ik in mijn caravan kruip, zegt hij: „Zet maar op papier en zet mijn naam er maar onder.”

Ga samenwerken

Woensdagavond komt er een app van hem. „Nou?” Ik zweet dan al drie dagen over de manier waarop ik dit moet vertellen. Maar ons verhaal is eigenlijk heel simpel: ga lokaal samenwerken. Schuif bij elkaar aan tafel en laat elkaar in de waarde. Zorg ervoor dat je via jouw clubje op de hoogte bent. Dan hoef je niet meer wakker te liggen van krantenkoppen, maar ben je op de hoogte en zelf aan zet.

Gerlant Zielman is zoon van een varkenshouder en schrijft voor de regionale website SallandCentraal.nl. Daar is deze opinie ook te lezen. Zielman komt uit Laag Zuthem en werkte veel bij en voor boeren. Hij schreef eerder ook een artikel over mentale problemen van boeren. Vee & Gewas interviewde hem daarover, dat artikel is hier te lezen.