Boeren Markelosebroek hebben waterbeheer weer meer in eigen hand

Het Markelosebroek is een agrarisch gebied, ingesloten tussen de Schipbeek en de Bolksbeek. Het gebied kenmerkt zich door de vele hoogteverschillen en verschillende grondsoorten. Hierdoor was het moeilijk om het water goed te sturen. Vanuit het gebied, waar vooral veel boeren wonen en werken, kwam de vraag of daar niet wat aan gedaan kon worden. Binnen een POP 3-project is dit samen met Gemeente Hof van Twente, Waterschap Rijn & IJssel en Aequator Groen & Ruimte verder opgepakt.

Sinds de start van het project in 2018 zijn er drie regelbare stuwen bijgekomen in het gebied, waardoor de waterstand in kleinere stappen kan worden verhoogd of verlaagd. Daarnaast is er op bijna 40 hectare onderwater-drainage aangelegd onder agrarische percelen. Ook hebben een aantal boeren andere maatregelen genomen voor beter waterbeheer, zoals het herprofileren van greppels en het dempen van de kavelsloot.

Dankzij deze maatregelen is de reactiesnelheid van het watersysteem in het Markelosebroek versneld naar twee weken. Concreet betekent dat dat als de stuwen hoger of lager worden gezet, het ongeveer twee weken duurt voordat de boeren daar echt verschil van zien. De boeren geven aan dat ze inderdaad wel even geduld moeten hebben voordat het water dan ook echt bij hun percelen is. Echter zijn ze blij dat ze nu meer inzicht hebben in hoe lang het nou duurt voordat iets effect heeft. Tijdens de slotbijeenkomst op woensdag 20 oktober werden de stuwen officieel geopend.

Droge en natte jaren

De aanwezige boeren waren vooral in de droge jaren al blij met deelname aan het project. Door de betere communicatie met het waterschap werd het slootwaterpeil verhoogd, waardoor de boeren minder snel last hadden van de droogte. Wel merkten ze dat het nog best een tijdje duurde voordat het grondwaterpeil ook mee steeg met het slootwaterpeil. Op de percelen waar gedraineerd was, merkten de boeren dat er minder pieken en dalen waren in het grondwaterpeil. De pieken en dalen zorgden er volgens de landeigenaren voor dat ze langer op het land konden doorrijden als het nat was, en dat het gras langer doorgroeide als het droog was. Een extra snede gras leverde het voor de boeren echter niet op.

Het afgelopen jaar kenmerkt zich door de vele regen die er gevallen is. De boer en boerin met grond in het laagste gedeelte van het gebied hebben dit jaar wel wat last gehad van het hogere grondwaterpeil. „We hebben dit jaar de maïs-oogst moeten uitstellen omdat de grond echt te nat was om op te rijden. Dat komt ook door de flinke buien die gevallen zijn.”

Laagdrempelig communiceren

Een ander doel van het project was het gezamelijk leren beheren van het water, wat inhoudt dat de boeren en Waterschap Rijn & IJssel beter met elkaar moesten samenwerken. Om de communicatie laagdrempelig te houden, hebben de boeren en regiobestuurders samen een WhatsApp-groep aangemaakt. Die groep zal ook na afronding van het project actief blijven. Een boer uit het Markelosebroek zei over de App-groep: „We moesten als boeren wel een beetje leren hoe je zaken brengt in zo'n groep. Dat is namelijk wel een gevaar, want je ziet er geen gezicht bij hoe iemand iets zegt. Maar de regiomedewerker van het waterschap reageert snel en we kunnen zaken makkelijk en snel met elkaar delen en afstemmen.”

Antoinet Looman, Heemraad bij Waterschap Rijn & IJssel, sprak vol lof over het project. „Het is prachtig om te zien dat boeren in dit project weer grip krijgen op de manier waarop het water wordt beheerd. Want zij weten immers het beste waar en wanneer ze water nodig hebben. Waterschappen hebben boeren willen ontzorgen door die taken op zich te nemen, maar ik denk dat het goed is dat er op deze laagdrempelige manier meer overleg kan plaatsvinden tussen het waterschap en de boeren.”