Vrijwillige opkoopregeling in Overijssel levert nog niets op

De gedeputeerde hoopt nu dat Den Haag in de volgende, tweede tranche van de regeling de provincie meer kansen biedt om maatwerk te kunnen leveren. GS van Overijssel heeft de betrokken ministers hierover inmiddels een brandbrief gestuurd. Het opkopen van bedrijven moet stikstofruimte bieden voor andere bedrijven.

De extra commissievergadering werd gehouden op initiatief van de fracties van CDA, ChristenUnie, PvdD en PvdA. Twee weken geleden besloot GS van Overijssel, na afgelopen jaren meerdere keren door de rechtbank op de vingers te zijn getikt, om toch te gaan handhaven bij vier bedrijven (met biogasinstallaties) die geen Nb-vergunning hebben.

Onder de oude PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) was dat ook niet nodig - door hun lage stikstofuitstoot - maar die wet is zoals bekend al drie jaar geleden door de Raad van State vernietigd. In heel Overijssel gaat het om zo’n 350 vooral agrarische bedrijven die zo’n vergunning moeten hebben. Onbekend is hoeveel andere, niet-agrarische bedrijven in de provincie eigenlijk ook een Nb-vergunning moeten hebben.

Hoger beroep

Gedeputeerde Tijs de Bree, verantwoordelijk voor handhaving, legde uit waarom er dit keer niet (meer) is gekozen om in hoger beroep te gaan. „Je gaat in hoger beroep als je denkt dat jouw argumenten niet goed beoordeeld zijn door de rechtbank. Maar inmiddels zijn na vele rechtszaken alle door ons aangevoerde argumenten terzijde gelegd. Bovendien zou in hoger beroep gaan ook geen schorsende werking hebben op de door de rechter opgelegde handhaving.”

Wat de gevolgen precies zijn voor de betrokken bedrijven, dat kan De Bree nog niet zeggen. „Het gaat er bij handhaving om dat een overtreding ongedaan wordt gemaakt, niet dat bedrijven moeten stoppen. De oplossing kan dus alles zijn tussen stoppen en aanpassen. Dat wordt maatwerk per ondernemer omdat de consequenties per bedrijf ook verschillen. Misschien moet je een machine stopzetten, misschien moet je een paar koeien weg doen.” Hij verwacht komende tijd nog zo’n 50 handhavingsverzoeken te krijgen, al dan niet na rechterlijke uitspraken.

Op hun bedrijf blijven wonen

De opkoopregeling voor agrarische bedrijven (samen met andere maatregelen) had voor stikstofruimte voor Nb-vergunningen voor de PAS-melders moeten zorgen, maar dat gaat dus in Overijssel zeker niet lukken, zo bevestigde landbouwgedeputeerde Ten Bolscher na vragen van onder meer het CDA. „Het is een landelijke regeling maar in Overijssel is de situatie anders. Veel stoppende boeren willen hier op hun bedrijf blijven wonen en misschien nog wat kleinschalige activiteiten ontplooien. In andere provincies hebben boeren minder moeite om alles te verkopen en te vertrekken. Helaas kunnen we als provincie Overijssel nu nog geen maatwerk aanbieden. Hopelijk kan dat straks in de tweede tranche van de regeling wel. We doen ons best om de minister daarvan te overtuigen.”

Het beladen begrip onteigening komt nu als alternatief weer in de belangstelling bij veel Statenleden. „Moeten we niet die kant op zodat je ook meer kunt betalen?”, opperde Luuk Folkerts (PvdD) die overigens net als de andere statenleden vindt dat de PAS-melders niets te verwijten valt.

Onteigening

Volgens Gedeputeerde Ten Bolscher is er in Overijssel nu nog geen sprake van onteigening; „Hoogstens als stok achter de deur maar dat heeft een negatieve bijklank. Wel is het zo dat bij onteigening de eigenaar 20 tot 30 procent meer geld krijgt dan bij een vrijwillige regeling. Zeker voor boeren die elders een nieuw bedrijf willen beginnen kan dat een aantrekkelijk perspectief zijn. Agrarische ondernemers weten dat zelf ook heel goed. Onteigening kan dus helpen dankzij die hogere vergoeding maar je beconcurreert daarmee meteen ook de vrijwillige opkoopregelingen.”

Zijn collega De Bree; „Onze inzet is en blijft dat we onze eigen ondernemers hier in Overijssel perspectief bieden.”