Gelderse Statenleden bezoeken Gelderse Vallei: ‘Boeren zetten hakken in het zand’

Tijdens het rondetafelgesprek in een kantine van de kalverhouderij van Gerard van Beek in Barneveld wordt duidelijk wat de impact is van de stikstofbrief van minister Christianne van der Wal. „De boeren hier zetten direct de hakken in het zand”, zegt Wim Brouwer, voorman van LTO Noord Gelderse Vallei. „Boeren zijn met allerlei innovaties, pilotprojecten en onderzoeken bezig en proberen op die manier een steentje bij te dragen. Maar de brief is een rem daarop. Want als er in een klap 58 procent stikstof moet worden gereduceerd, waarvoor zouden ze dan nog allerlei projecten starten?”

‘Kennis vloeit weg’

Brouwer is zelf boer, hij moet eerder van tafel om kalveren te laden. Hij nodigt de Statenleden uit voor het protest in ‘zijn gebied’ en heeft de dag als prettig ervaren. Toch moet hem voor vertrek nog wel iets van het hart. „De plannen hebben niet alleen invloed op boeren, maar op de hele regio. In Barneveld heeft één op de zes banen een link met agrarische sector, in Wageningen studeren 5000 studenten in de richting van de agrarische sector. We staan over de hele wereld bekend voor onze innovatieve landbouw. Die kennis vloeit weg als er geen boeren meer over blijven.”

Hij ziet ‘goede intenties’ bij de provincie Gelderland en hoopt dat de Statenleden (waarvan de meeste zijn gelieerd aan een landelijke politieke partij) iets kunnen betekenen in Den Haag. „Wij als LTO Noord in de provincie Gelderland blijven intussen in gesprek met gedeputeerde Peter Drenth (hij was niet aanwezig, het ging om een werkbezoek van Statenleden buiten Gedeputeerde Staten om, red) en daarmee aan tafel zitten om het gesprek aan te gaan. Ook na deze brief.”

Brouwer krijgt reactie van Statenlid Evert Mulder (SGP). „Ik vind dat jij het heel helder hebt verwoord wat de impact is. Een helder verhaal wat wij mee kunnen nemen in de discussie die wij de komende weken gaan voeren met elkaar over deze kwestie.”

Belemmering

De jonge pluimveehouder Melvin Hazeleger houdt in Kootwijkerbroek (GD) in drie stallen 31.000 vleeskuikenouderdieren. „De ouders van de kipfiletjes in de supermarkt zeg ik altijd”, vertelt hij om aan de Statenleden te verduidelijken wat hij doet, terwijl hij plaats heeft genomen naast de Gelderse Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Luuk van der Veer, die overigens aandachtig luistert.

Zijn bedrijf stoot stikstof uit. Daar draait Hazeleger geen seconde omheen. „En ik zou best wat willen doen om de uitstoot van mijn bedrijf terug te dringen, maar als ik dat doe raak ik stikstofruimte in mijn vergunning kwijt. En dan heb ik in de toekomst geen enkele mogelijkheden meer. Dat is een belemmering, want tot 60 procent reduceren is mogelijk.”

Hazeleger is pas 24 jaar oud en nog lang niet uitgeboerd. Sterker nog, hij is pas net begonnen. Twee jaar terug nam hij het bedrijf over van zijn baas, de Gelderlander was actief als bedrijfsleider. „Ik zit dus nog hoog in de financiering en moet maximaal renderen om dat terug te verdienen. Bovendien moet ik in mijn branche topkwaliteit leveren. Dat zijn de zaken waar ik momenteel op inzet.”

Hij hoopt dat provincie kan zorgen voor een langetermijnbeleid waarop hij duidelijk kan sturen. En dat subsidies wat flexibeler worden. „Ik heb zonnepanelen gelegd en daar ben ik ontzettend blij mee. Er waren subsidies, maar voor geen een subsidie kwam ik in aanmerking. Ik de panelen zelf gefinancierd dus.”

Knuppel in het hoenderhok

De Statenleden knopen het verhaal van Hazeleger zonder al te veel op- of aanmerkingen in de oren. Loonwerker Barry Van Geresteijn gooit de knuppel nog even in het hoenderhok als hij aan de Statenleden vraagt of de overheid alleen uit is op stikstof, of dat het ook draait om de grond. Het zou volgens hem voor boeren die willen stoppen een belemmering zijn om mee te doen aan vrijwillige opkoopregelingen. PVV’er Marjolein Faber grijpt haar kans. „Wat we in de provincie doen is rommelen in de marge. En uiteindelijk is het ‘Den Haag’ die bepaalt. Dan kunnen we niet ontkennen dat grond belangrijk is. Dat eerlijke verhaal moet verteld worden.”

Het is voer voor discussie over de opkoopregeling, die zo zijn aangepast dat boeren hun grond wel gewoon kunnen behouden. Een beleidsmedewerker van de gemeente Ede die zich inzet voor de Gelderse Vallei legt dat uit. Daisy Vliegenthart (CDA) geeft aan dat de provincie niet er op uit is landbouwgrond om te zetten in bijvoorbeeld woningbouw. ,,Daar kunnen we als Provinciale Staten op sturen en ik weet dat Gedeputeerde Staten daar ook zo over denkt.”

De sfeer blijft ontspannen in Barneveld, tot opluchting van de Statenleden blijkt tijdens de naborrel. Want vlak na de stikstofbrief op bezoek gaan in de Gelderse Vallei, dat was toch wel even ‘een dingetje’. De politici, die straks de stikstofplannen van Gedeputeerde Staten moet goed- of afkeuren, nemen de dag daarvoor mee in hun achterhoofd.