‘Zonder kaartje hadden we minder gedonder gehad’
„Mensen zijn boos, gefrustreerd en vooral…onzeker. Als het stikstofkaartje niet in de startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied had gezeten, hadden we nu aanzienlijk minder gedonder gehad. Ik zie hoe mensen in de vernieling zitten en dat gaat me enorm aan het hart!” zegt Drenth. „Wij worden dagelijks gebeld door boeren, ze komen op het provinciehuis in Arnhem, ik spreek ze. Ze willen allemaal weten: hoe moet ik naar dit kaartje kijken en waar staat Gelderland?” Dat is volgens Drenth ook precies wat het landbouwcollectief hem al tijden voor houdt in de diverse gebieds-overleggen in Gelderland: wees helder wat je wilt en waar je voor staat.
Gaat om natuur
De kern is volgens Drenth dat het in Gelderland over de natuur gaat. „Niet om stikstof, niet om onteigenen. Onze opdracht is om 7.500 ton ammoniak emissiereductie te realiseren. Daar zijn we al een eind mee op weg en gemiddeld betekent dat 40 procent reductie in heel Gelderland.” De gedeputeerde zegt dat een deel van die reductie er zal komen via innovatieve maatregelen en een deel via vrijwillige opkoop van bedrijven die willen stoppen. „Ik zou het liefst gisteren al tegen elke boer in Gelderland willen zeggen wat dat voor zijn of haar bedrijf nu concreet betekent. Maar dat kan nu nog niet. We moeten sámen uitdokteren met welke maatregelen we de natuur in Gelderland gaan beschermen. Dat betekent overleggen en dat kost tijd.”
Statement GS
De onrust onder onze Gelderse agrarisch ondernemers is groot. De afgelopen weken uit zich dat onder andere in de vele demonstraties op wegen, bij distributiecentra en voor de deur van provincies en gemeenten. Wekelijks ontvangen wij daarnaast brieven, mail en telefoon van honderden Gelderse boeren die zich zorgen maken over hun toekomst en de toekomst van hun bedrijf. Ze uiten daarnaast hun enorme zorgen over de toekomst van hun kinderen en hun gemeenschap, want wat betekenen nieuwe besluiten in Den Haag over stikstofreductie op termijn voor hun dorp of streek. Of breder dan dat: voor het Gelderse platteland.
Sinds 2019 werken we aan een aanpak van het stikstofvraagstuk. We zien dat voor een gezonde natuur maatregelen nodig zijn. De minister heeft een helder doel geformuleerd. Voor Gelderland is dat een vermindering van 7,5 kiloton aan stikstof. Het is goed dat de regering het aan de provincies overlaat om te bepalen hoe dat doel gehaald moet worden. In Gelderland hebben we daar uitgesproken ideeën over. Samen met alle sectoren zijn we plannen aan het maken.
Uitgangspunten:
- Het stikstofvraagstuk gaat niet vanzelf voorbij. Wij zullen met zijn allen moeten zorgen dat het beter gaat met de natuur.
- Iedereen draagt bij aan stikstofreductie: bouw, industrie, landbouw, logistiek en natuurpartners
- Het is een plan van ons samen: sectoren, gemeenten, waterschappen en provincie
- We gaan geen agrarische bedrijven onteigen, dat is voor het behalen van de stikstofdoelen niet nodig. We kopen alleen boerenbedrijven op waarvan de eigenaar zelf heeft aangegeven te willen stoppen.
- We willen een goede en snelle oplossing voor de PAS-melders
- Het gaat niet alleen om stikstof; ook om water en klimaat
De provincie Gelderland heeft inmiddels 60 miljoen euro geïnvesteerd in deze stikstofaanpak. Om verdere stappen te maken hebben we het rijk nodig. Allereerst omdat er meer geld nodig voor (agrarische) ondernemers die willen verduurzamen, verplaatsen of stoppen. Het geld wat wij daar zelf voor reserveerden, is op. Voor de agrarische sector is bijvoorbeeld geld nodig voor innovatie. Zo staan er 250 Gelderse melkveehouders klaar om een slimmere en schonere bedrijfsvoering toe te passen. Dit gaat fors bijdragen aan de 7.500 ton. En biedt perspectief voor onze agrarische sector. Het plan ligt er, maar het geld nog niet. We vragen de minister niet langer te aarzelen en dit nu samen mogelijk te gaan maken. Wat nu kan, moeten we nu doen. Duidelijkheid en zekerheid zijn belangrijk om verder te komen.
De minister heeft ons een jaar de tijd gegeven. In dat jaar gaan we verder op de manier zoals u van ons gewend bent: we werken de plannen uit met al onze partners die betrokken zijn bij de Gelderse stikstofaanpak. We leven in een klein land met grote ambities. Dat vraagt dat we elkaar moeten willen begrijpen: de zorgen én de wensen. Wij in Gelderland kunnen dat. Dat hebben we ook laten zien: wij willen met elkaar praten, niet over elkaar. Alleen zo werken we aan een gezond Gelderland, met een gezonde natuur én met een gezonde landbouw.
Gedeputeerde Staten van Gelderland
John Berends, Commissaris van de Koning
Peter Drenth, Peter van ’t Hoog, Peter Kerris, Jan Markink, Jan van der Meer, Helga Witjes
Gedeputeerden van Gelderland
Tekst: Rochus Kingmans
Beeld: Gerard Burgers