Column: Nieuw jaar, nieuwe ronde, nieuwe kansen

Natuurlijk zijn de feestdagen altijd druk en gevuld met een ander dagritme en eetpatroon, maar voor ons is het ook elk jaar puzzelen hoe het bedrijf er tussendoor past. En buiten het werk van de boerderij was het dit jaar ook spannend of we wel compleet als gezin op pad konden naar alle familiaire festiviteiten. Het hardnekkige griepvirus heeft ook binnen ons gezin flink huisgehouden.

Tijd en rust

Tijd van stilstaan en reflectie is me dit jaar tussen kerst en oud en nieuw ontglipt omdat zieke gezinsleden zorg en aandacht nodig hadden. Nu vind ik stilstaan rond de jaarwisseling sowieso al een uitdaging met het bedrijf wat gewoon doordraait. Dan moet ik in mijn column maar even de tijd en rust nemen om terug te kijken en een blik vooruit te werpen.

We kijken met ons melkveebedrijf terug op een bijzonder jaar, nog nooit hebben we zo lang met zo’n hoge melkprijs melk kunnen afleveren aan onze coöperatie FrieslandCampina. Maar nog nooit hebben we ook onze grondstoffen moeten aankopen tegen zulke hoge prijzen.

Dikke gehaltes

Ik ben benieuwd hoe ons boekhoudkundige rapport er dit jaar uit komt te zien. Technisch hebben we goed gedraaid. We hebben de liters per koe wat beter op pijl kunnen houden tov vorig jaar (27 liter), met mooie dikke gehaltes (4,7 procent vet, 3,65 procent eiwit). We hebben met een mooi laag ureum (15) het jaarrond gemolken. Met een brokverbruik van 19 kilo per 100 liter melk. Daar zijn we zeer content over. Wat dit jaar fors is tegengevallen is de hoeveelheid- en kwaliteit ruwvoer wat we hebben kunnen oogsten. We zijn hier op de hoge zandgronden wederom getroffen door de droogte. Dat heeft ons veel geld gekost.

Met De Melktapperij, mijn communicatie- en adviesbureau kijk ik terug op een heel aantal mooie projecten en samenwerkingen. Ik heb in een aantal gebiedsprocessen die al lopen kleine stukjes mogen meekijken en meedoen. Ik zie hoe de verschillende samenwerkingen tussen boeren tot stand zijn gekomen. Hoeveel energie en moeite het kost om in deze prille samenwerkingen alle kikkers in de kruiwagen te houden. Maar als het dan lukt hoe de positieve energie en het perspectief wat er weer ontstaat op de erven in zo’n gebied, een enorme boost geeft aan zo’n gebied.

Gemeentes

Ik zou willen dat we dat hier thuis ook aan de gang krijgen met onze collega’s, dat loopt nog niet. Ook zie ik de worsteling van de gebieden met de verschillende overheden qua tempo van aanpassingen en het van het kastje naar de muur gestuurd worden tussen provinciale overheden en het Rijk. Maar ik zie ook gemeentes die het voortouw nemen om boeren te helpen om zich te verenigen, om zich weerbaarder te kunnen maken voor de grote opgaves die we allemaal op ons af zien komen. Het houdt me bezig, wat werkt het best?

Hoe lopen de gebiedsprocessen? Moeten de processen helemaal van bottum-up komen? Wat ik nu al heb gezien lijkt me dat niet de meest succesvolle optie. Het moeten horizontale samenwerkingen zijn, waarbij eenieder een puzzelstuk moet kunnen inbrengen. En voor de een is dat puzzelstuk wat groter dan de ander. Ik denk dat afhankelijk van je puzzelstuk ook je inbreng in het proces bepaald moet worden. Waarbij elk puzzelstuk even hard nodig is.

Vertrouwen

Aandacht en zorgvuldigheid in de communicatie is heel belangrijk. Hoe moeten de procesbegeleiders worden aangesteld? Door degene die betaald? Vaak de overheden. Of door de grondeigenaren in het gebied? Ik neig naar het laatste voorstel, het moet iemand zijn die vertrouwen heeft vanuit het gebied. En moet het iemand zijn die helemaal van buiten de komt, buiten de sector voor zijn of haar frisse blik? Of juist iemand die weet hoe de systemen werken? Ik vind het heel fijn dat ik daar komend jaar een groep mensen bijeen mag halen om van elkaar te leren. Wat werkt en wat werkt niet. Zodat we niet in al die gebiedsgerichte aanpakken tegen dezelfde muren oplopen. Ik kijk er nu al naar uit om al deze maand te starten.

En dan het landbouwakkoord waar iedereen naar uitkijkt. Wordt het de doorbraak van 2023? Of zijn de verwachtingen veel te hoog? Ik merk bij mezelf dat ik het niet op de voet volg. We zijn al lang gestart en moeten samen op weg. De oplossing bestaat niet en of we de juiste weg hebben genomen weten we ook pas achteraf of misschien moeten we halverwege bijsturen. Ik hoop dat het akkoord inhoud gaat geven over de samenwerking. Dat we uitspreken naar elkaar, al die verschillende schakels in de keten dat we elkaar blijven vasthouden. Dat we ons kwetsbaar en open opstellen. Dat we samen risico’s durven nemen omdat we elkaars rug dekken. Ook als iemand geen schakel meer kan zijn in de keten, dat betekent niet we de vrijeval toestaan. We blijven omkijken naar elkaar. In zo’n gebied, sector wil ik graag wonen en werken.

Vrouw in de Media Award

Een flitsende start was 2023 voor mij in ieder geval. Ik ben wederom genomineerd voor de Vrouw in de Media Award 2022. Een eervolle nominatie waar ik trots op ben. Dus als dit de flow is van 2023 dan kan het niet anders dan een heel flitsend jaar worden.

Groet,

Heleen

(p.s. je kunt hier stemmen op de Vrouw in de media Award)

Heleen Lansink-Marissen

Heleen Lansink-Marissen schrijft maandelijks een column voor de website van Vee & Gewas. Ze heeft samen met haar man Rogier een melkveebedrijf in St. Isidorushoeve, een dorp in de gemeente Haaksbergen (Overijssel). Lansink-Marissen ziet zichzelf als een onafhankelijke verbindende boerin, die graag de dialoog aangaat over uiteenlopende onderwerpen. Dat doet ze onder meer via een vlog, blog en ook lezingen en rondleidingen op haar bedrijf maar meer nog daarbuiten. Ze is ook te volgen op Twitter: @HeleenLansink.