Gelderland heeft te weinig stikstofruimte voor 239 PAS-melders

Van de 239 PAS-melders in totaal is er tegen 49 een handhavingsverzoek ingediend. Bij 23 leidde dat tot een beroepszaak. Gelderland inventariseert of de bedrijven voldoen aan de eisen, of vergunningverlening mogelijk is zonder extra stikstofruimte en in eventueel hoeveel er eventueel nodig is. De PAS-melders liggen verspreid over de hele provincie.

Om deze gedupeerde ondernemers te kunnen legaliseren, is er door het kabinet 250 miljoen in het vooruitzicht gesteld aan alle provincies. Gelderland zou aanspraak maken op een bedrag van circa 22 miljoen. De afgelopen tijd heeft overleg plaatsgevonden over de inzet van deze subsidie. De twee knelpunten zijn staatssteun en de beperkingen met betrekking tot het extern salderen.

Staatssteun

De inzet van deze 22 miljoen binnen de Europese staatssteunkaders leidt tot veel onzekerheid. Met name de mogelijkheden om marktconform boeren te kunnen opkopen is niet makkelijk. Gelderland concludeert dat het vrijwillig aankopen van agrarische bedrijven, met het oogmerk van het beperken van productiecapaciteit, door de Europese Commissie als staatssteun wordt aangemerkt. Ook als dit incidenteel gebeurt.

De gevolgen van ongeoorloofde staatssteun kunnen voor de ontvanger van de steun. de PAS-melder, verstrekkend zijn. In het uiterste geval moet de steun in zijn geheel worden teruggevorderd, waarbij er rekening wordt gehouden met de gevolgen voor de ontvanger. Dit kan leiden tot ingewikkelde, langdurige juridische en financiële procedures die veel onzekerheid met zich meebrengen.

Compensatie voor de gevolgen door de provincie is niet mogelijk. Ook Gelderland loopt risico’s, voornamelijk politiek-bestuurlijk (imago), maar ook financieel omdat de afspraak met het Rijk is dat de provincie zorgt voor legalisatie van PAS-melders die conform staatssteunrecht is. Gelderland kiest daarom voor een zorgvuldige aanpak.

Extern salderen

Een andere beperking ligt bij het extern salderen. In Gelderland is het toegestaan om vergunningen te verlenen en dus ook PAS-melders te legaliseren via dit instrument Rechtelijke uitspraken laten echter zien dat deze werkwijze juridisch alleen houdbaar is als aantoonbaar is de natuur er niet op achteruitgaat of er flinke stappen worden gezet om te zorgen dat dat niet gebeurt. Met de nieuwe vergunning voor de PAS-melder moet de natuur dan in goede staat van instandhouding verkeren. De minister wil dit met de nieuwe aanpak Landelijke Beëindigingsregelingen Veehouderijen (LBV en de LBV+) bereiken.

Onzekerheid RAV-lijst

Een andere factor die meespeelt bij het extern salderen is dat bij de uitgave van stikstofruimte rekening gehouden moet worden met de zogenoemde emissiefactor van de Regeling ammoniak en veehouderij (RAV). Rechtelijke uitspraken zorgen dat hier onzekerheid over is. Met name over emissiearme vloeren uit de melkveehouderij is veel discussie. Zolang de minister geen duidelijkheid over de juridische houdbaarheid van de RAV-lijst kan geven, maakt Gelderland een pas op de plaats met het extern salderen voor PAS-melders.

Maatregelen

Met het oog op alle kanttekeningen heeft Gelderland besloten om met de financiële middelen van het Rijk in te zetten op eigen subsidieregelingen, waarbij extra stikstofruimte ontstaat bovenop die van de landelijke regelingen. Ook bekijkt de provincie of het subsidieregelingen kan opzetten waarmee ingezet kan worden op minder stikstofuitstoot.

Daarnaast kunnen zich incidentele gevallen voordoen waarbij aankoop buiten deze subsidieregelingen om zonder risico's op staatssteun mogelijk is en waarbij de vrijkomende stikstofruimte kan worden ingezet voor de PAS-melders. In die gevallen zal Gelderland die middelen ook daarvoor inzetten.

Het streven van Gelderland is om de PAS-melders binnen de wettelijke termijn van drie jaar te legaliseren.