Boeren in Sallandse Haarle richten Noaboerschap op

Directe aanleiding voor het initiatief; de plannen enkele jaren geleden voor een enorme vergroting van het huidige Nationaal Park Sallandse Heuvelrug. Bij die mogelijke uitbreiding gaat het voor minstens de helft om agrarische grond, niet alleen rond Haarle maar aan beide kanten van de Sallandse Heuvelrug. De gemeente Hellendoorn, waaronder Haarle valt, wilde over die plannen de meningen peilen van boeren en burgers in het Sallandse dorp dat nu al te maken heeft met twee Natura 2000-gebieden Boetelerveld en Sallandse Heuvelrug.

Groen licht

Laat ons dat zelf doen, van onderaf dus, zo vonden de Haarlese boeren. Er werd ingesproken tijdens een gemeenteraadsvergadering in april vorig jaar en al de volgende dag kwam er vanuit het gemeentehuis in Nijverdal groen licht; ga zelf maar aan de slag. „We kregen vrije handen en mochten zelf de regie houden. Geen opdracht vooraf wat we moesten doen”, zo benadrukt melkveehoudster Ida Besten. Er werd een avond georganiseerd met tientallen boeren rond het dorp met heel verschillende bedrijven, van intensief tot extensief en van bedrijven met een jonge opvolger tot boeren die geen opvolger hebben en op termijn mogelijk zullen stoppen. Want ook die groep is bewust sterk betrokken bij dit initiatief.

Met steun en advies van Stimuland werd op die eerste avond besproken wat de bedreigingen waren maar vooral ook de toekomstige kansen en mogelijkheden. „En hoe we als boeren die kansen kunnen pakken en de mogelijkheden verder ontwikkelen”, licht melkveehouder Otto Wiggers toe; „Dat is belangrijk want we hebben hier in Haarle een grote groep jonge boeren die graag verder wil. Op deze manier gaan we komende jaren aan een route werken die ervoor moet zorgen dat die jonge boeren toekomst hebben.”

Leefbaarheid

Maar niet alleen boeren, in de visie van de nieuwe vereniging Noaboerschap (de naam komt van Ida Besten) gaat het ook om de leefbaarheid van het rond 2200 inwoners tellende dorp zelf. Otto Wiggers; “Als boeren werken we aan zoveel activiteiten mee, van het jaarlijkse Houtdorp voor de jeugd tot de Paasvuren. Haarle zonder boeren zou een heel ander, minder leefbaar dorp zijn.”

Er kwam een conceptnota die op een tweede avondbijeenkomst werd besproken. “Alle boeren en grondeigenaren, meer dan 70, kregen die thuisgestuurd en konden erover hun mening geven”, legt pluimveehoudster Jolanda Kieftenbeld uit. Inmiddels ligt er een definitieve versie die vandaag (woensdag) aan het Hellendoornse College van B en W is aangeboden.

Uitgangspunt daarin; hoe moet Haarle er in 2035 uit zien? Dat levert volgens de Haarlese boeren een heel afwisselend beeld op; veel verschillende agrarische bedrijven, sommige met en andere zonder nevenactiviteiten, maar ook als energieleverancier, met of zonder boerderijwinkels en landschapsbeheer, maar ook met een bijdrage aan koolstofvastlegging en het verbouwen van gewassen die ingezet kunnen worden als bouwmaterialen. En dat bij voorkeur met langjarige contracten die zekerheid bieden. Wel blijft ook in 2035 voedselproductie nog steeds de belangrijkste inkomstenbron van de Haarlese boeren; ‘Voedsel waarvoor een hogere en eerlijke prijs wordt betaald vanwege de hogere kwaliteit.’

Samenwerken

Natuurlijk is dat een mooi perspectief maar hoe verhoudt zich dat met de huidige problemen rond bijvoorbeeld Natura 2000 en stikstof? Beter gezegd; hoe gaat de nieuwe vereniging ervoor zorgen dat die visie op 2035 ook realiteit wordt? Melkveehouder Peter Besten reageert droog; „Ik denk niet dat we als Haarlese boeren die hele wet- en regelgeving naar onze hand kunnen zetten. Maar wel kunnen we als boeren hier samenwerken en ons niet tegen elkaar laten uitspelen. En ervoor zorgen dat we zelf alle informatie hebben als de provincie of Den Haag van bovenaf met een plan komt. Wij kennen het gebied namelijk het allerbeste. Veel families boeren hier al vele generaties en hebben dit landschap gevormd. Als Overijssel dus met een plan komt, dan kennen wij de gevolgen daarvan. En kunnen we zeggen; willen jullie dat de helft van de boeren hier gaat verdwijnen?”

Het dorp Haarle ligt bestuurlijk gezien op een bijzondere plek. Het is een Sallands dorp maar is onderdeel van de gemeente Hellendoorn aan de Twentse kant van de Sallandse Heuvelrug. “Bij de gebiedsgerichte aanpak in Overijssel vallen we bijvoorbeeld onder West-Twente terwijl de boeren lid zijn van LTO-Salland. Dat maakt het extra moeilijk voor ons om aan de juiste informatie te komen. En voor een belangenbehartiger als LTO om voor ons op te komen,” zo weet Jolanda Kieftenbeld, zelf (nog) bestuurslid van LTO-Salland, na jarenlange bestuurlijke ervaring.

Regie

Peter Besten; „Soms is het als boer niet makkelijk om positief te blijven als je ziet wat er allemaal op ons afkomt. Dan is het erg stimulerend dat we nu als Haarlese boeren zelf het initiatief pakken en de regie in handen nemen. Want niks doen is helemaal geen optie.”

Ida Besten; „Die overheidstrein dendert gewoon maar door. Gelukkig merken we nu al dat we als Haarlese boeren met Noaboerschap door gemeente en provincie al steeds serieuzer worden genomen."