Besparen op binnensanering asbest: ervaringen uit de praktijk

Onveilig voor saneerders
Christiaan Verhoef uit Baambrugge is melkveehouder en heeft een zorgboerderij. Hij heeft de wens om op de plek van een oude varkensstal uit 1970 een nieuwe loods te bouwen. De stal, die een afmeting heeft van 9 bij 36 meter, is in slechte staat en om de vergunning niet te laten verlopen, verdiept hij zich in saneren, slopen en nieuwbouw.
Omdat ook binnenin de stal asbest aanwezig is, loopt het kostenplaatje van asbestsanering flink in de papieren. Aan het saneren van binnenasbest zijn veel extra eisen verbonden. Binnensanering moet namelijk ‘in containment’ plaatsvinden. Dat betekent dat de binnenkant van de te slopen stal of het pand schoon moet zijn er een luchtdichte ruimte gecreëerd moet worden met behulp van onderdrukmachines.
Verhoef komt in contact met Anton Legeland van LNAGRO. ‘Anton geeft al vrij snel aan kansen te zien om de binnensanering om te zetten naar buitensanering. Zijn vermoeden komt uit. De roosters en spanten in de stal zijn versleten en in slechte staat waardoor het voor de saneerders onveilig is om de saneerwerkzaamheden uit te voeren. In de wanden is asbest verwerkt, maar het blijkt onmogelijk en onveilig te zijn om de muren van binnenuit te gaan saneren. We hebben nu offertes liggen van 28.000 euro voor sloop van de hele stal. Ik heb geen offerte voor wat het zou kosten als ook de binnensanering plaats had moeten vinden, maar een sloopbedrijf gaf wel aan dat we dan alleen al voor de asbestsanering al ruim 40.000 euro kwijt zouden zijn.’
Verhoef bemerkt veel onwetendheid over dit onderwerp. ‘Als je wilt gaan slopen en saneren en met binnenasbest te maken hebt, kijk er dan kritisch naar. Bij ons loopt deze trein nu gelukkig. Als het niet naar buitensanering omgezet had kunnen worden, was ik door de hoge saneerkosten nog niet begonnen met de sloop van de stal en was deze voorlopig blijven staan. Nu gaan we wel aan de slag. We hopen dit najaar te starten zodat begin 2024 een nieuwe loods op ons erf staat. Een deel gebruiken we voor de zorgboerderij, het andere deel voor de opslag van machines.’

Kostenbesparing 10.000 tot 40.000 euro
Anton Legeland van LNAGRO beaamt de onbekendheid met deze optie. Hij ervaart met regelmaat dat als staleigenaren de kosten van het saneren horen, ze al afhaken, omdat het kostenplaatje te hoog is.
Volgens de adviseur zijn er nog veel oude stallen met binnenasbest waar mogelijkheden liggen om bij saneren de binnensanering om te zetten naar buitensanering.
‘Maar’, benadrukt hij, ‘ik geef geen garantie vooraf en het omzetten van ‘binnen’ naar ‘buiten’ gaat niet zomaar’, benadrukt hij. ‘Als ik mogelijkheden zie, moet eerst een asbestinventarisatierapport opgesteld worden waarin de binnen- en buitensanering staan vermeld. Ik schakel hiervoor een asbestinventarisatiebureau in. Als ook zij mogelijkheden zien, schakelen zij een veiligheidsdeskundige in die beoordeelt of de binnensanering én sloop arbo-technisch én constructie-technisch veilig uitgevoerd kunnen worden. Als het advies van de deskundige luidt dat de bijvoorbeeld de veiligheid in het geding is, overruled dat het asbestinventarisatierapport en kan de binnensanering omgezet worden naar buitensanering.
Legeland geeft aan dat hij inmiddels meerdere voorbeelden heeft met een dergelijke uitkomst. ‘De kostenbesparing ligt globaal tussen de 10.000 en 40.000 euro. Een asbestdak saneren kost gemiddeld 10 euro per vierkante meter. Bij binnensanering lopen de kosten al snel op tot 40 tot 50 euro per vierkante meter, dus reken maar uit.’

Constructieve veiligheid
Ook Onno Flipse bespaarde flink op de saneerkosten door Legeland in te schakelen. Op het voormalige boerenerf van zijn schoonouders in Waddinxveen staat een oude varkensstal van ruim veertig jaar oud met een afmeting van 30 bij 8 meter. Omdat de stal in slechte staat verkeert, is het plan om de stal te slopen en een nieuwe opslagschuur bouwen. Op het dak en tegen de binnenmuren van de stal is asbest aanwezig. In het asbestinventarisatierapport staat inderdaad dat bij sanering binnen- en buitenasbest aanwezig is .
Flipse, die voor zijn schoonouders de sanering regelt, wordt aan het denken gezet na het lezen van een artikel van LNAGRO waarin ingegaan wordt op de mogelijkheid om binnensanering naar buitensanering om te zetten en zo aanzienlijk te besparen op de saneerkosten.
‘Ik belde Anton, stuurde hem enkele foto’s en een toelichting van hoe de stal technisch gebouwd is. Anton gaf al vrij snel aan mogelijkheden te zien en koppelde mij aan een asbestinventariseerder. Deze kwam langs, zag ook mogelijkheden en schakelde een veiligheidsdeskundige in. Die persoon beoordeelde of de binnensanering arbo-technisch verantwoord zou zijn.’
Dit bleek niet het geval te zijn. De spanten van de stal zijn hol met aan de zijkanten multiplex platen. Constructief bleek de stal goed, maar omdat nergens kruisverbanden zijn gebouwd, hebben de asbestplaten een constructieve functie. Formeel moet bij asbestsanering eerst binnensanering plaatsvinden en daarna buitensanering.
Flipse: ‘Als de sanering op die manier zou worden uitgevoerd, zou de stal als een kaartenhuis instorten. De risico’s zijn te groot omdat de persoons- en constructieve veiligheid in het geding komen. Het asbestinventarisatierapport is leidend, maar omdat de risico’s te groot zijn, komt in dit geval van asbestsanering van de stal volledig voor buitensanering in aanmerking.‘
Op het Zuid-Hollandse erf gaan zo spoedig mogelijk eerst de dakplaten van de stal zodat de muren de massa kwijt zijn en de risico’s op instorten verminderen. De dupanel-platen laat men vervolgens in de stal vallen en daarna verwijderden de saneerders de polyestergolfplaten en laten de binnenwanden naar buiten vallen waarbij de platen intact blijven.

Experts met verstand van zaken
Ook Flipse vindt het opvallend dat veel saneerders en mensen in zijn omgeving niet op de hoogte zijn van deze mogelijkheid. ‘Naar mijn idee kunnen veel meer schuren op deze manier gesaneerd worden. Kijk er goed naar en ga eens in gesprek met een expert. Het kan je veel geld opleveren. En wat natuurlijk ook een voordeel is: de oude stal en het asbest is straks weg en we mogen er een veldschuur voor terugbouwen. De nieuwe schuur mag zelfs een meter hoger worden zodat de opslagcapaciteit verbetert. De uitstraling en het aangezicht van het erf gaan er aanzienlijk op vooruit. Ook dat is natuurlijk een groot voordeel.’

Hij kijkt tevreden terug op het proces en op de inzet van Legeland en de asbestinventariseerder. ‘We zijn erg blij met deze uitkomst. Het eerste contact was met Anton als onafhankelijk adviseur. Hij heeft verstand van zaken en weet waar het over gaat.’