Al dat water afgelopen voorjaar, en eigenlijk al onophoudelijk sinds oktober 2023: wat heeft dat betekend voor boeren en gewassen? Is het goed gekomen, of speelt het nog altijd in ons land? Zijn er lessen te trekken?

‘Er is ons al jaren van alles beloofd en toegezegd. Maar dat wordt zelden of nooit nagekomen.’ Tien boeren rond Natura 2000-gebied het Boetelerveld bij Mariënheem (OV) hebben daarom zich verenigd in de coöperatie Benadeelde Veehouders Boetelerveld.

Dit jaar zou alles anders worden. In mei trad een nieuwe regeringscoalitie aan met de belofte om op landbouwgebied, zaken anders aan te pakken dan vorige kabinetten hadden gedaan.Hoe staat het nu, aan het eind van het jaar, met die voornemens?

Zoveel boeren, zoveel meningen. Ze reageren allemaal anders op het mestbeleid van minister Wiersma. Maar allemaal hebben ze weinig of geen vertrouwen in de politiek, en zeggen aangewezen te zijn op zichzelf.

Noord-Brabant wil vanaf 2026 latente ruimte gaan intrekken bij grote industriële bedrijven en boeren. Voor de agrarische sector gaat het om slapende vergunningen en niet-gerealiseerde stallen. Brabant is de eerste provincie die hiervoor beleid presenteert

Linda Kopczinski maakt chocolade van eigen boerderijmelk. Het afgelopen jaar heeft ze weer veel chocolade gemaakt, workshops gegeven en gebouwd aan haar eigen chocoladebedrijf. Dat werd beloond met een Waarde-Ring, uitgereikt door provincie Overijssel.

140 jaar geleden, in 1884, genoot de Amsterdamse bevolking nog na van de grote internationale landbouwtentoonstelling op het Museumplein. Een waarlijk feest van de verworvenheden van de moderne landbouw.

De hond is een trouwe kameraad en metgezel voor veel boeren, boerinnen en boerengezinnen. De redactie spot honden dan ook regelmatig op foto’s. Sommige stelen de show, terwijl andere juist vooral in de buurt van hun baas willen zijn.

Een melkveetak in combinatie met een loon- en grondverzetbedrijf. Bij Ten Hove in Kamperveen (OV) is er altijd werk. Aanvullend worden andere boeren voorzien van teeltadvies. „Ik merk dat klanten behoefte hebben aan gedegen advies”, zegt Juul ten Hove.

Pluimveehouder Frank Rooijakkers uit Asten (NB) kijkt terug op een goed jaar. „De eierprijzen zijn al lange tijd boven de kostprijs. Dat is bijzonder, want gemiddeld zijn de eierprijzen een maand of vier per jaar goed.”

Dat methaan ontvlambaar is, wisten we. Maar nu blijkt de discussie over methaan, en dan vooral over de methaanremmer Bovaer, minstens zo ontvlambaar. Ik weet niet hoeveel filmpjes, statements en cartoons ik al langs heb zien komen.

BBB vierde in 2024 het vijfjarig bestaan. Intussen is er van boeren kritiek dat er tot nog toe weinig nieuw landbouwbeleid van het kabinet komt. Partijleider Caroline van der Plas snapt dat, maar hoopt dat boeren vertrouwen houden in BBB.

Verschillende gedachten drijven boven in deze tijd. Zet ik mijn bedrijf te koop of houd ik hoop en krijg ik geen spijt. Als de trein van opkoopregelingen aan mij voorbij rijdt?

Het winnen van de Sterkste Erf-verkiezing was voor de familie Lubbersen zonder twijfel een van de hoogtepunten van het afgelopen jaar. „Dat we het samen gedaan hebben, als gezin, dat maakt het toch wel bijzonder”, zegt Wim Lubbersen trots.

Provincies maken gebruik van mestverdelingsmodel Initiator van Wageningen UR. Het model kent grote onzekerheden en berekent overbemesting in veedichte gebieden. Maar het is daar de afgelopen jaren slechts beperkt op aangepast.

Kort na het begin van de blauwtonguitbraak in 2023 kreeg de getroffen schapen- en melkveehouder Cees Verhagen in Stolwijk (ZH) bezoek van koning Willem-Alexander en toenmalig landbouwminister Adema. Hoe ging het daarna? En wat zijn voor hem de gevolgen?

De zuivelprijzen staan aan alle kanten onder druk. De naderende feestdagen, met zowel Kerstmis als Oud en Nieuw die allebei midden in de werkweek vallen, spelen hier een duidelijke rol in. Onderliggend speelt ook een ander sentiment.

PAS-melders sluiten opnieuw een jaar af zonder onherroepelijke vergunning. Na 5,5 jaar is het het ministerie van LVVN niet gelukt om goede oplossingen te bedenken. Nu zijn de Tweede Kamerfracties van BBB, NSC, VVD en PVV aan zet.

Op de uienmarkt is momenteel sprake van redelijk constante prijzen van tussen de 14,50 en 16,50 euro. De export loopt op rolletjes, maar de vraag is of dit begin komend jaar ook nog zo zal zijn. Volgens de handel gaan bepaalde exportlanden afvallen.

De Friese boer Durk van der Schaaf zit aan tafel en laat het boekje zien dat ter gelegenheid van zijn negentigste verjaardag werd geschreven, om hem te bedanken voor zijn inzet voor de samenleving. Hoe kijkt hij hierop terug?

Op een paar opgekochte boeren na, staat de ontwikkeling in het stikstofdossier bijna stil. Melkveehouder Sjoerd Mensonides, bestuurslid van Agractie, maakt zich vooral zorgen over de PAS-melders. „Het is de onkunde die regeert.”